Հարցազրույց ԱԺ պատգամավոր, «Ազատ դեմոկրատներ» կուսակցության նախագահ ԽԱՉԱՏՈՒՐ ՔՈՔՈԲԵԼՅԱՆԻ հետ:

  -Յուրաքանչյուր ընտրությունից առաջ ընդդիմադիր դաշտում աշխուժանում են նախընտրական դաշինքներ ստեղծելու մասին խոսակցությունները: Արհեստական տպավորություն չե՞ն թողնում նման երեւույթները։
-Տարբեր ընտրությունների ժամանակ, այո, եղել են դաշինքային տարբեր դրսեւորումներ: Ականատես ենք եղել արհեստական համախմբումների, անգամ չեմ ցանկանում դրանց անդրադառնալ: Բայց դա չի նշանակում, որ Հայաստանում երբեւէ չեն եղել ոչ արհեստական համախմբումներ:
1996թ. նախագահական ընտություններից առաջ Վազգեն Մանուկյանը համախմբեց քաղաքական ուժերին ու ստեղծեց միասնական միավորում: Նման միավորում ստեղծվեց 2008-ին` Լեւոն Տեր-Պետրոսյան նախագահի թեկնածուի շուրջը, ու հակառակ տեսակետներ ունեցող մարդիկ կարողացան համախմբվել: Այլ բան է, որ այս միավորումները պտուղ չտվեցին:
-Նաեւ դրա հետեւանքը չէ՞, որ այսօր ունենք փոշիացած, չձեւավորված ընդդիմադիր դաշտ:
-Փոշիացումը եղավ բոլորովին այլ պատճառներով, այլ խնդիրների հետ է դա կապված, ու խորը հարց է… Ես կանդրադառնամ առհասարակ Հայաստանի քաղաքական դաշտին, որի չձեւավորվածության պատճառը համարում եմ կոռումպացված լինելը: Սրա հետեւանքով է, որ ՀՀ-ում կենսական նշանակության բազմաթիվ խնդիրներ չեն լուծվում:
Նաեւ հատուկ շեշտում եմ, որ արտաքին շատ կենտրոնների ձեռնտու է, որ Հայաստանում քաղաքական դաշտը մնա այսպես լղոզված, որովհետեւ լղոզված դաշտում իմիտացիոն ընդդիմադիրներ ձեւավորելով, երբեմն նաեւ բուծելով՝ ավելի մեծ վնաս ես հասցնում քաղաքական դաշտին: Իսկ սա ձեռնտու է օտարին, բայց ոչ մեր երկրին ու մեր քաղաքացուն:
Դառնալով դաշինքներին՝ ասեմ, որ նման միավորումները կարող են արժեք ունենալ, եթե լուրջ ազդեցություն ունենան քաղաքական օրակարգի ձեւավորման վրա: Հակառակ դեպքում այդ միավորումները կլինեն արհեստական ու կարող են ընդամենը փոքր խնդիրներ լուծել, խնդիրներ, որոնք առանձնապես ոչ մի առնչություն չունեն ՀՀ քաղաքացու առօրյա կյանքի հետ:
Հետեւաբար նախընտրական կամ ընդհանրապես քաղաքական համախմբումները, ի դեպ՝ խոսքս վերաբերում է թե՛ իշխանական, թե՛ ընդդիմադիր համախմբումներին, պետք է կատարվեն կոնկրետ քաղաքական օրակարգի շուրջ, որպեսզի ի զորու լինեն դիմակայելու այն մարտահրավերներին, որոնց առաջ այսօր կանգնած է Հայաստանը:
Բայց եթե դրանք չեն բխում մարտահրավերներին դիմակայելու պահանջից, եւ այդ պահանջի շուրջ քաղաքական լայն կոնսոլիդացիա ապահովելու անհրաժեշտությունից, ուրեմն չեն կարող նպաստել առաջնահերթ խնդիրների լուծմանը եւ անհաջողության կմատնվեն: Սա իմ եւ իմ ղեկավարած քաղաքական թիմի համար սկզբունքային հարց է: Այլապես անիմաստ եմ համարում որեւէ քննարկման մեջ մտնելը:
Չի կարելի քննարկել հանուն քննարկման, չի կարելի համախմբվել` հանուն համախմբման: Հայաստանում կա մեր քաղաքացիների կուտակված խնդիրները լուծելու հանրային պահանջ, հետեւաբար համախմբումն էլ այդ պահանջի իրացման շուրջ պետք է լինի:
-Այդ դեպքում ընդունո՞ւմ եք Հրանտ Բագրատյանի համախմբման կոչը. բոլորին հրավիրեց կոալիցա ստեղծել, տվեց կուսակցությունների անուններ, ի դեպ, հրավիրյալների շարքում նաեւ դուք եք, որոնց գաղափարական համախմբումը անգամ դժվար է պատկերացնելը:
-Հրանտ Բագրատյանն իր ցուցակը սկսեց հենց մեզանից` «Ազատ դեմոկրատներից»: Բագրատյանը ստեղծագործ միտք ունեցող մարդ է, համախմբման կողմնակից է, ինչը շատ լավ է: Բայց ցավում եմ, որ իրողությունն այլ է, ու սա ասում եմ ոչ թե Բագրատյանին հակադրվելու համար, պարզապես ուզում եմ փաստել` միշտ չէ, որ ստացվում է համախմբել այնպիսի ուժերի, որոնք ունեն տարբեր մոտեցումներ: Նման համախմբումների անհրաժեշտություն չկա:
Բայց այստեղ շատ կարեւոր է, թե տվյալ համախմբումն ի՞նչ խնդիր է լուծելու: Օրինակ, ՀՅԴ-ն ու «Ազատ դեմոկրատները» ունեն տարբեր գաղափարներ, մանավանդ արտաքին քաղաքական հարցերում, բայց արդարադատության խնդիրներում մենք կարող ենք ընդհանուր մոտեցումներ ունենալ:
Անձամբ ես եւ «Ազատ դեմոկրատները» կողմնակից ենք ու երբեւէ դեմ չենք եղել համախմբման: Բայց դա համարում ենք իրական ու արժեքավոր, եթե այն հիմնված լինի գաղափարականության վրա: Քանի որ միայն այդ դեպքում հնարավոր է նոր քաղաքական օրակարգ ձեւավորել:
Համախմբում բառը լավ է հնչում, բայց արհեստական համախմբումը ունենում է հակառակ` վատ արդյունքը: Քաղաքական ուժերի համախմբումը կլինի արդարացված ու արժեքավոր այն դեպքում, եթե համախմբի հասարակության լայն շերտերի, այսինքն՝ տեղի ունենա նաեւ հասարակական կոնսոլիդացիա, միայն այդ դեպքում բոլոր հարցերը կլուծվեն:
-Լինելով համախմբման կողմնակից՝ դուք նաեւ հայտարարեցիք, որ «Ազատ դեմոկրատները» 2017-ին կմասնակցի առանձին ցուցակով: Քաղաքական ուժի համար ընտրություններին միայնակ մասնակցելը նաեւ համարձակություն է, քանի որ ենթադրում է ունենալ լուրջ ռեսուրսներ` ֆինանսական, մարդկային, քաղաքական, նաեւ վստահության:
-Ես ասել եմ` դեմ չեմ համախմբմանը, բայց «Ազատ դեմոկրատները», այո, նաեւ հստակ խնդիր է դրել` մենք գնում ենք ընտրությունների միայնակ:
Իսկ ռեսուրսներ, իհարկե, ունենք: Խոսքը ոչ միայն ֆինանսականի, այլեւ, ինչպես ասացիք` քաղաքական, մարդկային ռեսուրսի մասին է: Մենք կհամախմբենք մեր շուրջը այն անհատներին, իսկ այդպիսիք կան, որոնք կուսակցական չեն, բայց ոչ պակաս կարեւոր դերակատարում ունեն ազատական դաշտում, ընդհանրապես քաղաքական, նաեւ հանրային դաշտում: Ու ես վստահ եմ, որ մեզ կհաջողվի հասնել նրան, որ ազատականները իրենց արժանի տեղը ունենան քաղաքական դաշտում, ու կկարողանանք մեր քաղաքացիներին հասկանալի դարձնել ազատական գաղափարները, ինչը, ցավոք, առ այսօր չի արվել:
Դրա պատճառները կան, մեկն էլ այն է, որ եղել են ազատական անունը կրող մարդիկ, որոնք, սակայն, որեւէ իրական առնչություն չեն ունեցել ազատականության հետ:
-Այսինքն՝ դուք վստահ եք, որ սպասվող խորհրդարանական ընտրություններից հետո ԱԺ քաղաքական ներկապնակում ազատական «գույնը» կունենա՞ իր տեղը: Եվ եթե այո, ապա փոքր-ինչ բացեք փակագծերը, ազատական գաղափարներ կրող այդ ո՞ր ուժերի հետ եք ճեղքելու ընտրական «պատնեշները»:
-Անկասկած ապագա խորհրդարանը կունենա ազատական գույն, վստահ եմ, որ ազատականները շատ լավ ներկայացված կլինեն ԱԺ-ում: Ինչ վերաբերում է անուններին, դրա մասին խոսելը մի քիչ վաղ եմ համարում: Բայց հավատացեք, որ այդ ուղղությամբ գնում են քննարկումներ ու հանդիպումներ են կայանում: Մեր համախոհների համախմբումը սկսված է:
-Ընտրական օրենսգրքի շուրջ քննարկումները շուտով կմեկնարկեն: Մասնակցելո՞ւ եք:
-Մենք մասնակցել ենք Սահմանադրության բովանդակային քննարկմանը, հանդես ենք եկել տարբեր առաջարկներով: Ինքներս կողմնակից լինելով խորհրդարանական համակարգին՝ սակայն այդ նախագծին դեմ ենք եղել՝ համարելով, որ կան անընդունելի կետեր: Բայց դա չի խանգարել, որ մեր առաջարկները ներկայացնենք, եւ ես ուրախ եմ, որ 7 հոդվածներում փոփոխությունները եղել են մեր առաջարկների հիման վրա:
Գտնում եմ, որ ձեռքերը լվանալ, կողքի կանգնելով խնդիրները չեն լուծվում: Ես որեւէ մեկին չեմ մեղադրում չմասնակցելու, ու ոչ էլ մեզ գովաբանում մասնակցության համար: Բայց գտնում եմ, որ մենք ճիշտ արեցինք՝ մասնակցելով սահմանադրության քննարկմանը, քանի որ դրանով նպաստեցինք որոշակի փոփոխությունների իրականացմանը: Առանց մասնակցության անհնարին է ազդեցություն ունենալ քաղաքական գործընթացների վրա:
Նույն կերպ մենք ակտիվ կմասնակցենք նաեւ ԸՕ-ի քննարկումներին ու կներկայացնենք մեր առաջարկների փաթեթը:

Հարցազրույցը՝ Արմինե Սիմոնյանի

Հայոց Աշխարհ